Nieuwe regelgeving 'internationale' scheiding

Gaat u scheiden en heeft u direct na uw huwelijk in het buitenland gewoond of heeft u beiden (ook) een buitenlandse nationaliteit, dan is er een nieuwe Europese verordening geldig.

De verordening betreft alleen het huwelijksvermogensrecht en regelt of de scheiding wat dat betreft onder de Nederlandse wet valt, of dat een ander buitenlands systeem geldt.

Op 29 januari 2019 is de Europese Verordening over huwelijksvermogensrecht in werking getreden. De verordening wordt toegepast door rechters in de lidstaten van de Europese Unie. Rechters passen de verordening toe als sprake is van een ‘internationale echtscheiding’.

Internationale zaak

Een zaak is ‘internationaal’ wanneer u en uw echtgenoot een buitenlandse nationaliteit hebben of meerdere nationaliteiten. Ook kan de verordening een rol spelen wanneer u direct na het huwelijk in het buitenland samen hebt gewoond.

Welk recht is van toepassing?

Rechters beoordelen eerst of zij bevoegd zijn van de zaak kennis te nemen. Als de rechter bevoegdheid aanneemt, moet hij nagaan welk recht van toepassing is. Belangrijk om te weten is dat de Nederlandse rechter lang niet altijd Nederlands recht kan en mag toepassen. In verordeningen en verdragen staat welk recht de rechter moet toepassen.

Gemeenschap of iets anders

Deze verordening gaat alleen over huwelijksvermogensrecht. De verordening regelt dus of de Nederlandse wet en dus de algehele gemeenschap van goederen (tot 2018) of beperkte gemeenschap van goederen (vanaf 2018) geldt of een ander buitenlands systeem. Dit kan zomaar heel andere gevolgen hebben. De verordening gaat dus niet over bijvoorbeeld alimentatie. Het is goed mogelijk dat voor alimentatie weer een ander recht toegepast moet worden door diezelfde Nederlandse rechter.

Let op! De nieuwe verordening geldt alleen voor het huwelijksvermogensrecht en niet voor bijvoorbeeld de vaststelling van alimentatie.

Wat houdt de nieuwe verordening in?

De verordening bepaalt dat het volgende recht geldt:

van het land waar de echtgenoten hun eerste gezamenlijke verblijfplaats hadden direct na het huwelijk;
ontbreekt die eerste gezamenlijke verblijfplaats, dan geldt het recht van de gezamenlijke nationaliteit ten tijde van het huwelijk. Dit geldt weer niet als de echtgenoten meer dan één nationaliteit hadden;
ontbreekt ook deze gezamenlijke nationaliteit, dan geldt het recht van het land waar de echtgenoten op het moment van het huwelijk de nauwste band mee hadden.

Let op! De rechter kan bij wijze van uitzondering beslissen dat het recht van de eerste gezamenlijke verblijfplaats niet geldt als partijen daarna beduidend langer in een ander land zijn gaan wonen en ervan uit zijn gegaan dat de regels van dat land zouden gelden.

Wanneer van toepassing?

Als u op of na 29 januari 2019 bent getrouwd of als u al eerder getrouwd bent en u pas na 29 januari 2019 een geldige rechtskeuze hebt gedaan, dan kunt u te maken krijgen met deze nieuwe verordening. Voor ‘oude’ gevallen geldt het Haags Huwelijksvermogensverdrag uit 1978. Voor huwelijken gesloten vóór 1 september 1992 gelden weer andere regels, namelijk regels die zijn vastgelegd in een belangrijke uitspraak van de Hoge Raad.

Tip! Als er iets ‘internationaals’ aan uw huwelijk is, denk dan aan een rechtskeuze. Dan komt u niet voor verrassingen te staan.

Rechtskeuze

Het komt voor dat door echtgenoten wordt gekozen voor het toepassen van het recht van een bepaald land. Dit wordt een rechtskeuze genoemd. In de verordening is geregeld wanneer die rechtskeuze geldig is. Voor partijen die in één lidstaat wonen geldt bijvoorbeeld dat de rechtskeuze moet voldoen aan de regels voor huwelijksvoorwaarden van die lidstaat. Naar Nederlands recht kan dit alleen via de notaris. U kunt kiezen voor het recht van de gewone verblijfplaats of de nationaliteit van een van de echtgenoten.

Tip! Ga goed na of een rechtskeuze geldig is, als de rechtskeuze niet geldig blijkt kan dit grote en wellicht onplezierige gevolgen hebben.